…waarom thuisonderwijs de school niet kan vervangen
Nog maar een maand of twee geleden stond, in de berichtgeving over het onderwijs, het lerarentekort centraal. Het was om die reden van het allergrootste belang om de arbeidsvoorwaarden voor leerkrachten te verbeteren. En dan nog, dan nóg zou het passen en meten worden om voor elke klas een goede en bevoegde leerkracht te hebben en te houden. Om de nood ledigen zijn er ook andere oplossingen geopperd. Voorstellen om de schoolduur bijvoorbeeld te verkorten naar vier dagen in de week. Of om een deel van het lesprogramma uit te laten voeren door vakleerkrachten of misschien zelfs technische oplossingen inzetten om fysieke leerkrachten te vervangen. Misschien waren dat praktisch gezien wel redelijke oplossingen, maar, zo werd er vanuit het onderwijs gereageerd, zij deden geen recht aan de professie van de leerkracht en zouden afbreuk doen aan de kwaliteitseisen die aan onderwijs gesteld moeten worden.
En nu, halverwege maart 2020, zitten van de een op de andere dag alle leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs thuis. Gewoon thuis. Niet omdat het vakantie is, maar omdat de scholen gesloten zijn. Maar met het sluiten van de scholen is het onderwijs niet stopgezet.
Nadat het besluit genomen werd, om de scholen te sluiten in verband met het corona virus, hadden vrijwel alle scholen binnen twee dagen en aanbod georganiseerd dat in de thuissituatie aan hun kinderen aangeboden zou kunnen worden. Door gebruik te maken van slimme online applicaties of video lessen.
Als het niet zo in en in triest zou zijn, zou je er bijna om moeten lachen. Want hoe cynisch is het dat we nu, door een pandemie (die als schok niet minder dan vier op de schaal van Richter scoort) ons er ineens haarscherp van bewust worden dat ‘de school’ niet hetzelfde is ‘als onderwijs’. Dat je ook op afstand, met veel tijd, inzet, creativiteit en technische hulpmiddelen, lesstof op een methodische manier op je leerlingen kunt overbrengen. Daar valt wellicht als het gaat om het lerarentekort toch wel een les uit leren.
Ja, voor het onderwijs naar thuis brengen lijkt waarachtig wel een oplossing gevonden te kunnen worden. Hebben we dan de school niet meer nodig? Onderwijs zonder school, kan dat?
Voor kinderen is de school natuurlijk veel meer dan het krijgen van onderwijs. De school is een instituut. De school is de plek in het kinderleven waar de confrontatie met de echte wereld wordt aangegaan. In de beschutting en onder begeleiding van volwassenen die er niet alleen zijn om kennis over te brengen, maar die bovenal kennis van kinderen hebben.
De VO docent die weet hoe de hazen lopen, die zijn pappenheimers kent, die overzicht en overwicht heeft en -bijna tussen alle hindernissen door- jonge mensen inspireert, motiveert en vakkennis overbrengt. De PO leerkracht die weet dat er achter ieder kind in de klas een gezin en een systeem zit en hoe het er daar aan toegaat. Die de talenten en de ambities van de leerlingen kent, maar ook weet tegen welke grenzen ze in de toekomst mogelijk gaan aanlopen. De kleuterleerkracht die dagelijks een spel speelt van speelruimte geven enerzijds en stimuleren anderzijds. Die veterdiploma’s print, de speelhoeken thema-klaar maakt, bij een ongelukje kleuters verschoont en snotneuzen afveegt. Ach, die kleuters. Hoe leg je dat nou uit dat je jonge kind niet naar school hoeft. Is de juf dan misschien weg? Op vakantie misschien? Natuurlijk kun je thuis met je kleuter wel wat werkbladen gaan oefenen, maar de plek die de school in een kinderleven inneemt die kan je thuis niet nabootsen.
De school is onmisbaar. Niet alle kinderen ervaren dat zo en zeker niet altijd. Ook ouders hebben -en wellicht zelfs in toenemende mate- verwachtingen van de school waar niet altijd aan tegemoet gekomen wordt. Kan worden.
Maar onderwijs zonder school is een kaal en koud geraamte. Geen structuur, geen regels, geen veiligheid. Geen warme aandacht, geen complimenten, waarbij een kind in de ogen gekeken wordt of een aai over het hoofd krijgt.
Leerkrachten, we kijken er naar uit jullie weer in de deuropening van de klassen te zien staan.
22 maart 2020 ©️betsyvandegrift
Een gedachte over “Dichte scholen…”